Wcześniak to maleńka istotka, która urodziła się przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży. O tym, czy jest to wcześniak, czyli noworodek przedwcześnie urodzony, decyduje moment przyjścia na świat, ale oprócz tego bierze się także pod uwagę masę urodzeniową dziecka. Maleńki dwukilogramowy wcześniak może mieć zupełnie inne problemy zdrowotne na dalszym etapie rozwoju niż wcześniak o masie noworodka z ciąży donoszonej. W Polsce istnieją przypadki dzieci urodzonych w 22. tygodniu ciąży, ale ze wszystkich noworodków przychodzących na świat na tak wczesnym etapie przeżywa ok. 6%. Współczesna medycyna jest na wysokim poziomie, dlatego nawet dzieci urodzone w 25. tygodniu ciąży udaje się uratować, choć niewątpliwie jest to obarczone ogromnym ryzykiem wystąpienia poważnych zaburzeń, takich jak: porażenie mózgowe, zaburzenia mowy, wady wzroku, słuchu, zaburzenia psychoruchowe, społeczne czy emocjonalne etc. spis treści 1. Co grozi wcześniakom? 2. Diagnoza wcześniaka 1. Co grozi wcześniakom? Skóra wcześniaka jest cienka i pokryta meszkiem płodowym, prześwitują przez nią naczynia krwionośne dziecka. Wiele narządów jest jeszcze w fazie rozwoju, a więc są zbyt małe, niewykształcone lub niekompletne, jak w przypadku narządów płciowych. Wcześniak jest także narażony w zdecydowanie większym stopniu na różnego rodzaje infekcje, zakażenia czy choroby, ze względu na to, że jego odporność jest zerowa, a jego możliwości adaptacyjne mniejsze. Wcześniakom grożą także trudności z oddychaniem, z właściwą temperaturą ciała, z prawidłowym funkcjonowaniem ośrodkowego układu nerwowego, problemy ze wzrokiem czy z karmieniem. Dlatego takie maluchy natychmiast po urodzeniu podłączane są do specjalnych aparatur, gdzie najczęściej stwarza im się warunki, w których mogą przeżyć. Zobacz film: "Przekarmianie dzieci" UWAGA NA WIRUS Wcześniaki w o wiele większym stopniu niż inne dzieci narażone sa na zarażenie wirusem RSV. Poznaj objawy i metody leczenia tego schorzenia. Rozwój dziecka można podzielić na: rozwój somatyczny (cielesny), związany z przyrostem masy ciała i wzrostu, obwodem głowy i klatki piersiowej, długością kończyn, rozwój psychoruchowy, związany ze sprawnością manualną, poruszaniem się, siadaniem, czynnościami intelektualnymi, jak myślenie, uczenie się, zdolnością patrzenia, słuchania, kształtowaniem się mowy, rozwój emocjonalno-społeczny, dotyczący możliwości adaptacyjnych dziecka w środowisku. 2. Diagnoza wcześniaka W ocenie, czy dziecko przedwcześnie urodzone rozwija się w miarę swoich możliwości prawidłowo, należy wziąć pod uwagę indywidualne czynniki związane z jego przyjściem na świat oraz warunki, w jakich przebywało po urodzeniu. Im wcześniej urodzone dziecko, tym dłużej prawdopodobnie przebywało w szpitalu. Mogło mieć problemy z oddychaniem, było karmione przez sondę, także sam fakt przedwczesnego porodu niewątpliwie wpłynął opóźniająco na rozwijający się układ nerwowy. Stąd trudno przewidzieć dalszy rozwój dziecka, ale można stosować profilaktykę rozwojową, odpowiednio stymulując i rehabilitując dziecko. Z pewnością wczesna diagnoza dzieci urodzonych przedwcześnie pozwala na zaplanowanie metodycznego postępowania we wsparciu ich dalszego rozwoju. W Polsce stosuje się z dużą popularnością neurokinezjologiczną diagnostykę, a na dalszym etapie terapię metodą Vojty, która jest pomocna w stymulacji rozwoju psychoruchowego dzieci. Inną popularną metodą diagnostyki aktywności spontanicznej dziecka jest metoda neurorozwojowej terapii NDT Bobath. Liczne testy i metody diagnostyczne stosowane w określonym wieku dziecka pozwalają na wczesne wykrycie zaburzeń, zwłaszcza tych związanych z uszkodzonym ośrodkowym układem nerwowym. W sytuacji wykrycia konkretnego zaburzenia, pozwalają na stymulowanie ze skutkiem prawidłowym rozwoju czynności mózgu. Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki. polecamy
W Polsce nadciśnienie tętnicze wikła około 6-8% wszystkich ciąż (1, 2). Wystąpienie jednej z postaci nadciśnienia tętniczego w czasie ciąży jest związane z istotnym ryzykiem zarówno dla matki jak i dziecka. Wśród schorzeń lub czynników predysponujących do wystąpienia nadciśnienia w ciąży wymieniane są: pierwsza ciąża iDynamiczny rozwój nauk medycznych, ogromna poprawa jakości opieki nad kobietami ciężarnymi, a jednocześnie przyspieszenie tempa życia i towarzyszący stres powodują zwiększenie liczby porodów przedwczesnych oraz zwiększenie przeżywalności dzieci urodzonych przed czasem. Stawia to trudne wyzwanie dla wszystkich służb medycznych zajmujących się opieką i monitorowaniem rozwoju wcześniaków. O porodzie przedwczesnym mówimy wówczas, gdy ciąża zakończy się rozwiązaniem przed 37. tygodniem jej trwania, ale są również mali pacjenci, którzy przyszli na świat w 28., a nawet 25. tygodniu ciąży (zob. Poród przedwczesny). W związku z tym, że dziecko urodzone przedwcześnie nie jest jeszcze gotowe do samodzielnego życia poza łonem matki, konieczne są wsparcie medyczne i obserwacja na oddziale intensywnej opieki noworodkowej. Dziecko przedwcześnie urodzone może mieć problemy z samodzielnym oddychaniem, prawidłową pracą serca, jest bardziej narażone na różnego rodzaju zakażenia. Jednak najważniejsze w przyszłym rozwoju dziecka jest to, że rodzi się z niedojrzałym jeszcze systemem nerwowym. Na oddziale intensywnej terapii panują warunki odmienne od dobrostanu wewnątrzłonowego. Duże natężenie hałasu towarzyszące koniecznej pracy wielu urządzeń medycznych, silne oświetlenie całodobowe, zmiany personelu opiekującego się noworodkiem, duża liczba różnych zabiegów wokół dziecka, często długotrwałe unieruchomienie z powodu podłączenia do aparatury powodują, że dziecko nie doświadcza prawidłowych wrażeń zmysłowo-ruchowych. Zaburzona jest również więź z najbliższymi. Te wszystkie czynniki powodują, że rozwój psychoruchowy dzieci przedwczesnie urodzonych przebiega odmiennie i musi być monitorowany i wspomagany. Proces ten rozpoczyna się już na oddziale intensywnej terapii. Podstawą opieki rehabilitacyjnej nad wcześniakiem jest prawidłowe ułożenie w łóżeczku z wykorzystaniem tzw. gniazdek, czyli odpowiednio zwiniętych kocyków, pieluszek itp. (ryc.). Ryc. Prawidłowe ułożenie w łóżeczku z wykorzystaniem tzw. gniazdka Jest to konieczne, ponieważ u wczesniaków obserwuje się zaburzenia fizjologicznego napięcia mięśniowego, co powoduje trudności w prawidłowej aktywności ruchowej dziecka. Kolejną składową prawidłowej opieki jest nauka pielęgnacji dziecka przez rodziców, którzy często są przerażeni zaistniałą sytuacją. W celu nawiązania kontaktu fizycznego dziecka z rodzicami wprowadza się tzw. kangurowanie, czyli układanie dziecka na klatce piersiowej opiekuna. U dzieci urodzonych przed 34. tygodniem trwania ciąży nie wykształcił się odruch ssania. Do tego okresu dziecko jest zazwyczaj karmione przez sondę. Może to skutkować późniejszymi trudnościami w fizjologicznym karmieniu. Pobyt na oddziale służy przygotowaniu dziecka i rodziców do karmienia oraz nauki prawidłowej techniki podawania pokarmu poprzez dobór smoczków, butelek i odpowiedniej pozycji do karmienia. Oczywiście każdy wcześniak jest inny, w danym momencie życia dotyczy go inny najważniejszy problem i wymaga odmiennego traktowania. Aby sprostać tym zadaniom, powstał specjalny program opieki nad dziećmi urodzonymi przed czasem NIDCAP (Neonatal Individalized Developmental Care and Asessment Program). Program ten zakłada, że środowisko wspiera rozwój czuciowy, ruchowy i poznawczy wcześniaków poprzez indywidualny plan opieki neurorozwojowej. Przed wypisem z oddziału intensywnej terapii rodzice otrzymują szczegółowe instrukcje dotyczące pielęgnacji i karmienia dziecka oraz terminarz wizyt w poradniach specjalistycznych, który uwzględnia również kontynuację opieki w Poradni Rehabilitacyjnej. Obserwacja wcześniaków jest konieczna, ponieważ charakterystyczny dla tej grupy dzieci jest nieharmonijny rozwój ruchowy. Występują w nim okresy przyspieszenia i "zastoju", mogą się pojawić trudności z utrzymaniem samodzielnej pozycji siedzącej, a także opóźnienie samodzielnego chodzenia. Rozwój ruchowy dzieci przedwcześnie urodzonych jest zazwyczaj opóźniony w porównaniu z noworodkami donoszonymi. Dzieci ocenia się według wieku skorygowanego, tzn. odejmuje się od wieku urodzeniowego liczbę tygodni, o które nastąpiło wcześniejsze rozwiązanie. Może to wzbudzać niepokój rodziców i musi być skonfrontowane z lekarzem specjalistą. Trzeba zawsze wykluczyć ewentualne zaburzenia wzroku i słuchu, które też mogą być przyczyną zaburzeń rozwoju. Nadal wymaga monitorowania sposób karmienia i zmiany konsystencji pokarmów. Niekiedy konieczne jest wsparcie neurologopedy. Aby uspokoić rodziców wcześniaków, należy podkreślić, że nie każde dziecko przedwcześnie urodzone wymaga specjalnej terapii. Konieczna jest jednak stała opieka i monitorowanie rozwoju w zakresie zarówno ruchowym, jak i psychicznym. Służą temu celowi specjalne skale, które pozwalają na prognozowanie przyszłego rozwoju. Niestety najczęstszym problemem neurologicznym występującym u dzieci przedwcześnie urodzonych jest mózgowe porażenie dziecięce. Jest to trwałe uszkodzenie, które powstaje w obszarze intensywnie rozwijającego się układu nerwowego. Początkowo objawy kliniczne są dyskretne i pojawiają się stopniowo wraz dojrzewaniem mózgu i podejmowaniu coraz trudniejszych zadań. Każdy niepokojący objaw musi być zdiagnozowany i jeśli jest to konieczne rozpoczyna się terapię dziecka według dobranego indywidualnie programu. Wczesne rozpoczęcie terapii daje szansę na poprawę funkcjonowania w późniejszym okresie. w 16–18. tygodniu ciąży, co może maskować NT prze - wlekłe, a powrót do wartości RR sprzed okresu ciąży na - stępuje dopiero w trzecim trymestrze. Dodatkowo często nie ma danych dotyczących wartości RR sprzed okresu ciąży [14]. Niezależnie od wymienionych okoliczności, w przebiegu ciąży fizjologicznej dochodzi do obniżenia Fot: tikotin / 25 tydzień ciąży to jej 6 miesiąc i 2 trymestr. Dziecko wygląda prawie tak, jak będzie w wyglądać w chwili narodzin. Gdyby wystąpił poród przedwczesny, miałoby ono już szanse na przeżycie, które zwiększa każdy kolejny dzień spędzony wewnątrz organizmu matki. W 25 tygodniu ciąży waga matki już znacznie wzrosła, a duży brzuch może jej ciążyć. Rodzice coraz bardziej niecierpliwie wyczekują porodu, choć zapewne mają jeszcze wiele rzeczy do przygotowania, zanim na świecie pojawi się ich potomek. 25 tydzień – który to tydzień? 25 tydzień to ostatni 6 miesiąca i 2 trymestru. Jest to jednocześnie 23 (a nie 25) tydzień życia dziecka. Choć może się wydawać, że od poczęcia minęła tylko chwila, to do porodu zostało coraz mniej czasu. 25 tydzień ciąży – waga matki Do 30 tygodnia ciąży matka nadal powinna przybierać pół kilograma tygodniowo. Nie ma powodów do zmartwień, bo większość kobiet szybko powraca do formy sprzed ciąży. Zobacz także: Waga w ciąży - czy przyrost masy ciała kobiety jest właściwy? Jaka jest waga płodu? 25 tydzień ciąży – brzuch i macica Brzuch matki w 25 tygodniu ciąży stale się powiększa i może temu towarzyszyć swędzenie rozciągającej skóry. Warto codziennie ją nawilżać, używając balsamów przeznaczonych dla kobiet w ciąży lub naturalnych olejków. Nie tylko zmniejszy to swędzenie, ale również może zapobiec występowaniu rozstępów. Skurcze i pobolewanie brzucha mogą teraz stać się codziennością. O ile nie są one bardzo bolesne, silne i regularne, nie ma powodów do obaw. Zdjęcie brzucha wykonane w 25 tygodniu ciąży może być niezwykłą pamiątką dla rodziców i dziecka. Ponieważ jest to okres, w którym kobieta wygląda kwitnąco, być może warto udać się na sesję zdjęciową z profesjonalnym fotografem, który uwieczni te niezwykłe chwile. Zobacz film: Jak wybrać szpital do porodu? Źródło: O Matko Jak wygląda i rozwija się dziecko w 25 tygodniu ciąży? Na tym etapie wygląd dziecka niewiele się już zmienia z tygodnia na tydzień. Jego ciało jest właściwie wykształcone, posiada nawet paznokcie. Musi jednak jeszcze nabrać masy ciała. Ważne jest także, aby wykształciły się u niego do końca płuca – to właśnie teraz powstają pęcherzyki płucne. Dziecku otwierają się też nozdrza i ćwiczy ono oddychanie, wciągając do nosa wody płodowe. Nie trzeba jednak martwić się, że się zakrztusi, przecież ciągle tak naprawdę oddycha za nie matka. Ciekawostką może być, że dzieci w macicy często mają czkawki. Jest to związane ze zbyt intensywnym połykaniem płynów owodniowych i niedostateczną dojrzałością układu pokarmowego. Czkawka u płodu przechodzi zwykle w kilkanaście minut i nie stanowi powodu do obaw. Ile powinna wynosić waga i długość dziecka w 25 tygodniu ciąży? Dziecko w 25 tygodniu ciąży powinno mierzyć między 28 a 34 cm i ważyć w granicach 600–950 g. Rodzice nie powinni się martwić, jeżeli jest bliżej dolnej granicy, będzie przecież rosnąć jeszcze przez 15 tygodni. 25 tydzień ciąży – ruchy dziecka. Czy słabe ruchy dziecka są powodem do obaw? Ruchy dziecka w 25 tygodniu ciąży stają się coraz mocniejsze, a kopnięcia potrafią już naprawdę zaboleć mamę. Jest to związane nie tylko z faktem, że dziecko jest coraz większe, ale również z tym, że jego kości robią się twardsze, a mięśnie silniejsze. Matki często niepokoją się, gdy ruchy płodu słabną. Należy pamiętać, że jeżeli dużo się chodzi, to dziecko kołysane usypia. Zjedzenie posiłku może je pobudzić na skutek docierającej do niego glukozy. Jeżeli mimo tego ciężarna się niepokoi, powinna policzyć ruchy dziecka i – jeżeli jest ich zauważalnie mniej – udać się do lekarza. Dzięki badaniu KTG można określić, czy akcja serca płodu jest prawidłowa i czy nie dzieje się coś niepokojącego. Szczególnym powodem do obaw jest, jeśli ruchy ustają zupełnie lub słabną po upadku matki, w czasie gorączki bądź infekcji, a także gdy było to poprzedzone niezwykle intensywnymi fikołkami. Warto wtedy udać się do lekarza. 25 tydzień ciąży bliźniaczej W 25 tygodniu ciąży bliźniaczej matka powinna już od dawna nie pracować i jak najwięcej odpoczywać. Choć umiarkowany ruch jest wskazany, musi ona wsłuchać się w swoje ciało i wysilać tylko na tyle, żeby nie wywołać skurczów. Należy też regularnie odwiedzać lekarza i wykonywać więcej badań niż w przypadku ciąży pojedynczej, ponieważ ciąża bliźniacza zawsze jest klasyfikowana jako wysokiego ryzyka. Czy dziecko może przeżyć poród, jeśli przypada on na 25 tydzień ciąży? Dziecko urodzone w 25 tygodniu ciąży może przeżyć, musi jednak zostać ono otoczone troskliwą opieką w szpitalu i przebywać w inkubatorze. Konieczne jest podawanie leków, które przyspieszają rozwój płuc, a mimo to dzieci te najczęściej muszą być intubowane. Bardzo dużym wstrząsem jest też dla niego zerwanie więzi z matką. Choć dla rodziców to bardzo trudny czas, powinni jak najwięcej czasu spędzać ze swoim dzieckiem, mówiąc do niego i, jeśli to możliwe, dotykając go, a nawet kangurując. Udowodniono, że znacznie zwiększa to szanse na przeżycie wcześniaków. Sami rodzice powinni zadbać o opiekę psychologiczną dla siebie, która pomoże im zmierzyć się z trudną sytuacją. Zobacz film: Cesarskie cięcie – medyczna potrzeba czy wygoda? Źródło: O Matko
dziecko urodzone w 25 tygodniu ciąży
